رشته معماری داخلی به عنوان یکی از محبوب ترین زیر شاخه های رشته های مهندسی و هنر به شمار می آید که تلفیقی از دو کلمه مهندس و هنرمند را در بر می گیرد. در نظام آموزشی ایران، واژه مهندس از کنار معماری داخلی حذف شده و این رشته به عنوان یک میان رشته ی هنری به شمار می آید. اگرچه در طول تحصیل، دانشجویان رشته معماری داخلی با مفاهیم عمده ای نظیر اصول و روش های ساخت سازه، طراحی و تولید انواع مبلمان، اصول طراحی باغ و محوطه سبز و … آشنا می شوند اما این گروه حق شرکت در آزمون نظام مهندسی را نخواهند داشت.
اما بار معنایی این نکته مثبت است یا منفی؟
با افزایش نرخ رشد شهرها و نوسازی روزافزون، تا چند دهه آینده، میزان تراکم بافت فرسوده کاهش بسیاری خواهد یافت. این مسئله به همراه افزایش بهای هر مترمربع زمین یا یک واحد از ساختمان، همگی مهر تاییدی بر افزایش نیاز به بازسازی و بازطراحی محیط های داخلی است. حتی امروز هم میزان نرخ بازسازی و تعمیرات از روند ساخت و ساز پیشی گرفته و همین نکته، نسبت عرضه به تقاضا برای معماران داخلی را گسترش داده است، این به چه معناست؟
یعنی اگر ورودی های سالانه طراحان داخلی را که در مقطع کارشناسی بسیار محدودند را درنظر بگیریم و بعد آن را در قیاس با مهندسی معماری بسنجیم، شاهد بیشتر بودن میزان تقاضای جامعه به بازسازی و طراحی داخلی هستیم، که این به منظور بازار کار پر رونق تر است.
چه کسانی در رشته معماری داخلی تحصیل کنند؟
این شاید مهم ترین سوالی باشد که باید تمامی علاقه مندان به معماری آن را برسی نمایند، چراکه معماری داخلی عبارت است از یک دنیای سرشار از خلاقیت و هنر که در آن با منطق ریاضی چیدمان و طراحی می کنیم. اگر به دنبال تحصیل در رشته معماری داخلی هستید، به خاطر داشته باشید که حافظه تصویری از مهم ترین ویژگی های یک طراح است. محال است شخصی طراح داخلی ماهری باشد ولی حافظه خوبی نداشته باشد و هر آنچه را که میبیند با جان و دل در ضمیر ناخودآگاه و خودآگاهش ثبت نکند.
نکته دیگر، داشتن مهارت دست آزاد برای ترسیم هرآنچه در ذهن دارد است که در سال های اخیر با رواج تکنولوژی، این مسئله کمرنگ تر شده و جایش را به نرم افزارها داده است. بسیاری از واحدهای دانشگاهی در معماری داخلی، مرتبط با هندسه می باشند و اهمیت درک سه بعدی در این حوزه بیش از سایر رشته هاست. در آخر هم این نکته را ذکر می کنیم که اگر ذوق هنری، سلیقه رنگ شناسی، نقاشی و ترکیب فرم ها را دارید، جای شما در این صنعت خالیست.
ویژگی های رشته معماری داخلی
- ترکیب هنر با علم مهندسی
- وجود تنوع در وظایف و روند کار پروژه ها
- امکان ادامه تحصیل در رشته های دیگر در مقاطع ارشد و دکتری
- وجود بازار کار در حل توسعه در ایران و خارج از کشور
بازار کار معماری داخلی در ایران
با افزایش نرخ هر متر مربع از یک واحد اداری یا تجاری، بسیاری از افراد تمایل به بازسازی و باز طراحی پلان خانه یا محیط کاری خود را دارند که این مسئله زمینه ساز ایجاد اشتغال برای بسیاری از طراحان داخلی شده است. بدیهی است مانند بسیاری از حوزه های هنری و صنعتی، به دلیل عدم ثبات شرایط مالی و کاری در جامعه امروز، بسیاری از طراحان داخلی ادعا می کنند که تراکم پروژه هایشان در فصول مختلف یکسان نیست و همین مسئله درآمد آن ها را تحت الشعاع قرار می دهد.
با همه این نکات، در یک دهه اخیر با افزایش اهمیت زیبایی بصری مکان های اداری و تجاری مانند؛ رستوران و کافی شاپ ها، داروخانه ها، مطب پزشکان، شرکت ها ، مغازه ها و … در دیدگاه کاربران، شاهد تغییرات دکوراسیون و حضور فعال طراحان داخلی هستیم. این مسئله، تغییر سلایق جمعی و خارج شدن یک مکان از بعد کاربردی به محلی جهت آرامش، زندگی و حتی تفریح، زمینه ساز رشد و توسعه شغل های مختلف در رشته معماری داخلی است.
بازار کار رشته معماری یا طراحی داخلی در کانادا و اروپا
در خارج از ایران به خصوص کانادا و بسیاری از کشورهای اروپایی، با رونق کسب و کارهای هنری، شاهد حضور رشته معماری داخلی در صدر جدول محبوبیت میان متقاضیان دانشگاهی هستیم. پس از معماران داخلی، گرافیست ها دومین گروه رشته های پرطرفدار و پردرآمد هستند. درآمد معماران داخلی و همچنین طراحان مبلمان در خارج از کشور تقریباً عدد مطلوبی است، طبق آخرین گزارش مجله خبری BBC یک معمار داخلی ماهر با داشتن دانش نرم افزاری مرتبط ماهیانه درآمدی فی مابین 9.500 الی 12000 دلار (2022) خواهد داشت.
فارغ التحصیلان رشته معماری داخلی در چه مشاغلی می توانند وارد شوند؟
- چیدمان و طراحی داخلی ساختمان مسکونی، اداری و تجاری
- طراحی فضای سبز، باغ آرایی، محوطه و منظر
- نظارت، طراحی و اجرای پارک ها و میادین شهری و محوطه سازی
- طراحی انواع مبلمان خانگی، مبلمان اداری، مبلمان شهری
- ترسیم و طراحی انواع المان های تزئینی (لوستر، فرش، تابلو و …)
- طراحی نمای ساختمان بر طبق ضوابط شهرداری
- نظارت، طراحی و اجرای تک بناها در مقیاس کوچک و انجام دکوراسیون داخلی
- نظارت عمومی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی (در نقش مهندسی ناظر)
- …
لیسانس معماری داخلی _ این رشته در ایران جزو شاخه های مهندسی نیست.
دروس دانشگاهی معماری داخلی در مقطع لیسانس
- آشنایی با تاریخ معماری و معماری جهان اسلامی
- آشنایی با هنر های معاصر
- اصول فنی ساختمان و مدیریت کارگاه
- بیان معماری و مبانی معماری داخلی
- گرافیک معماری داخلی
- تاریخ مبلمان
- طراحی صنعتی و انسان طبیعت ارگونومی
- مقررات طراحی معماری و طرح معماری داخلی ( طی چنر ترم )
- فرم و فضا و هندسه کاربردی
- باغ آرایی
- طرح تغییر عملکرد
- تنظیم شرایط اقلیمی
- عکاسی
- عناصر مدولار و پیش ساخته
- پروژه پایان نامه (هم طراحی و هم پایان نامه مکتوب)
- طراحی داخلی مسکونی
اهمیت نرم افزار و کامپیوتر در ارتقا شغلی و مالی معماران داخلی
با پیشرفت تکنولوژی و افزایش نرخ مشارکت سایر حوزه های فنی و مهندسی در پروژه های عظیم، نرم افزارها به یکی از باید های زندگی هر طراح داخلی مبدل شده اند. برای ترسیم نقشه های اولیه از نرم افزار اتوکد و یا رویت، برای مدلسازی سه بعدی از اسکچاپ، تریدی مکس، رویت و راینو، برای خروجی های با کیفیت تصویر یا ویدیو از لومیون، V-ray، کرونا و اینسکیپ استفاده می کنیم.
جدا از بحث تحویل تصویر، معماران داخلی کم کم به عنوان یک جورنالیست یا گرافیست نیز فعالیت می کنند و اکثریت آن ها مسلط به نرم افزارهای ویرایشگر و گرافیکی نظیر ادوب فتوشاپ، ادوب ایلاستریتور، ادوب پریمییر و … هستند.
پس اگر به نرم افزارهای کامپیوتری علاقه مند نیستید، با تحصیل در رشته معماری داخلی خداحافظی کنید
تفاومت معماری و معماری داخلی
در رشته مهندسی معماری بیشتر دروس مبتنی بر ساخت، طرحی سازه و سیرکلاسیون کلی محیط بنا، برنامه فیزیکی، پی ریزی و آرماتور بندی، برسی سقف ها و محل قرار گیری بازشوهاست اما در رشته معماری داخلی هدف توجه به عناصر زیبایی شناختی، طراحی المان، طراحی مبلمان و فضاها براساس ضوابط و شرایط موجود است. معماری داخلی به طراحی و ساخت فضاهای داخل ساختمان می‌پردازد درحالی که مهندسی معماری به صورت کلی به این موضوع نگاه می‌کند و با کلیات ساختمان چه از بیرون و چه از داخل در ارتباط است.
برای ورود به رشته طراحی داخلی ، باید چه ویژگی هایی داشته باشیم؟
- خلاق و علاقه مند به حوزه هنر باشید
- قدرت تجسم و تخیل بالایی داشته باشید
- ارتباط برقرار کردن با دیگران را دوست بدارید
- از شکست و مسئولیت پذیری نترسید
- با دقت، منظم و مصمم باشید
- بتوانید ایده و حرف خود را به دیگران بفهمانید (مدیر باشید)
- هر روز به دنبال یادگیری نکات و ترندهای دنیا بگردید
- با زبان انگلیسی و کامپیوتر دوست باشید!
- کتاب و مجلات معماری را هم بخوانید، هم ورق بزنید و هم کالکشن بسازید
- به دنیا از دریچه ای دیگر نگاه کنید (همه چیز را زیبا تصور کنید)
- به جزئیات توجه کنید و هیچ چیز را از خاطر نبرید
- معماری نیازمند انجام کار تیمیست و باید در مهارت های اجتماعی نقش خوبی ایفا کنید
واحد های درسی رشته معماری داخلی در دوره لیسانس
- تعداد کل واحدهای درسی: 134 واحد
- عمومی: 20 واحد
- پایه: 34 واحد
- اصلی: 27 واحد
- تخصصی: 39 واحد
- اختیاری: 8 واحد
- پایان نامه: 6 واحد
کدام دانشگاه ها در رشته معماری داخلی پذیرش دارند؟
- هنر تهران (واقع در استان البرز)
- علم و فرهنگ تهران (غیرانتفاعی)
- هنر پارس تهران (غیرانتفاعی)
- رسام کرج (غیر انتفاعی)
- علم و هنر یزد (غیرانتفاعی)
- آزاد در برخی شعبات
- سوره تهران
مقاطع تحصیلی معماری داخلی
در هنرستان های فنی نیز گرایش معماری داخلی وجود دارد و علاقه مندان به تحصیل در این رشته می توانند در این مراکز تحصیلات پیش از دانشگاه خود را طی کنند. سپس در مقطع کارشناسی در برخی دانشگاه هایی که پیش تر ذکر شد امکان تحصیل فراهم است. در دوره کارشناسی ارشد ظرفیت رشته معماری داخلی بسیار محدود است و رقابت در این رشته قابل توجه می باشد. در مقطع دکتری هنوز حضور معماری داخلی قطعی نیست ولی در سال های آینده، با تلاش های انجمن معماران داخلی ایران، امکان تحصیل در این رشته فراهم خواهد شد.
و در نهایت می توان اینطور جمع بندی کرد که معماری داخلی ، یکی از جذاب ترین و با تنوع ترین رشته های هنری است که علارغم وجود حجم کاری و مسئولیتی بالا در پروژه های اجرایی، کمتر کسی از کار در این حوزه خسته می شود. به عنوان یک معمار اگر بار دیگر فرصت زندگی برایم فراهم می شد، با تمام سختی ها باز هم همین مسیر را انتخاب می کردم و شاید همین تک نکته در اکثریت جامعه طراحان مشترک باشد.
سوالات متداول
درآمد معماری داخلی در ایران چقدر است؟
شاید جالب باشد بدانید که طراحی داخلی سقف درآمد ندارد و هر روز بیش تر از دیروز می شود، لذا ابتدا باید مشخص شود شما در چه حوزه یا زیرشاخه ای از این رشته فعالیت می کنید و مهارتتان در چه میزان است، سپس در ارتباط با درآمد تخمین بزنیم
آیا معماری داخلی رشته ای زنانه است؟
بسیاری طراحی داخلی را رشته ای زنانه می پندارند و درصد ورودی های یک به ده در دانشگه های ایران هم، مهر تاییدی بر حضور گسترده زنان در عرصه معماری و هنر دارد. خانم ها درک بهتری از رنگ و هنر دارند اما این به معنایی جنسیت گرایی و محدودیت گرایش معماری داخلی نیست و مردان بسیار موفقی در این حوزه فعالیت می کنند.
چرا در رشته معماری داخلی ادامه تحصیل دهیم؟
این رشته با هنر و علم مهندسی در ارتباط است و اگر ذوق هنری و استعداد فراگیری خوبی دارید حتما این مقاله را مطالعه کنید.